Anticonceptiepil slecht voor spiermassa

Vrouwen die aan krachttraining doen en “aan de pil zijn” ontwikkelen 60% minder spiermassa dan vrouwen die geen anticonceptiepil slikken. Dit blijkt uit onderzoek uit van Texas A&M University [1].

Minder anabole hormonen door anticonceptiepil

De onderzoekers verdeelden 73 vrouwen in de leeftijd 18-31 in twee groepen. 34 van hen gebruikte de pil, de overige 39 niet. Beide groepen doorliepen een trainingsprotocol van 10 weken gericht op het hele lichaam.

Ze trainden drie keer per week, deden 3 sets van 6 tot 10 herhalingen met een intensiteit van 75% 1RM (dus 75% van het gewicht waarmee ze één herhaling van een bepaalde oefening kunnen doen). Hierbij deden ze onder andere de chest press, lat pull down, leg extension, triceps extension, arm curl en abdominal crunch.

Resultaten

Na tien weken werden de resultaten vergeleken waarbij lichaamssamenstelling werd gemeten (droge massa/vetmassa), maar werden ook de anabole hormonen IGF-1 (Insulinegelijkende groeifactor 1), DHEA (Dehydroepiandrosteron) en DHEAS (Dehydroepiandrosteron sulfaat) in het bloed gemeten. Ook werd naar de hoeveelheid stresshormoon, cortisol gekeken.

De groep die de pil gebruikte, won gemiddeld 1 kilo aan vetvrije massa. De groep die niet aan de pil was won gemiddeld ruim 1,6 kilo aan vetvrije massa, zestig procent meer dus. Kracht bij de verschilende oefeningen verschilde echter niet. Datzelfde gold voor de omtrek van de armen en benen, maar dat laatste kan mogelijk verklaard worden door een afname in vet die gecompenseerd wordt door spiermassa.

Een verklaring voor dit verschil kan gezocht worden in de anabole (dus spier-bouwende) hormonen IGF-1, DHEA en DHEA’s die allen in lagere hoeveelheden in het bloed zaten van de vrouwen die aan de pil waren. DHEA, een precursor van (kan worden omgezet in) testosteron én oestrogeen, was bijvoorbeeld afgenomen in de groep die aan de pil was terwijl deze in de andere groep gelijk gebleven was. Het stresshormoon cortisol dat spierafbraak veroorzaakt, was juist hoger in de groep die aan de pil was.

Oral contraceptive use impaired muscle gains in young women which was associated with lower DHEA, DHEAS and IGF1 and higher cortisol.

Chang Woock Lee, Texas A&M University

De onderzoekers zoeken de oorzaak onder andere in de werking van progesteron dat samen met oestrogeen de bestanddelen vormt van de anticonceptiepil. Progesteron bindt namelijk met de receptoren voor androgene hormonen zoals testosteron. Als progesteron eenmaal gebonden heeft met de receptor van een cel, kan testosteron daardoor zijn werk niet meer doen in die cel.

Sportieve voordelen van de pil

Voor de mannen die zich zorgen maken of hun vrouw nu direct de pil in de ban doet en ze “aan het rubber” moeten: Er zijn ook (sportieve) voordelen van de pil die wellicht opwegen tegen de nadelen zoals genoemd in bovenstaande onderzoek.

Beperkt bloedverlies

Het bloedverlies tijdens de menstruatie is niet bepaald bevorderlijk voor sportieve prestaties. Zoals gezegd, bestaat de pil deels uit progesteron. Progesteron komt in grote hoeveelheden normaal alleen in vrouwen voor. De productie en afgifte hiervan is gekoppeld aan de menstruatie en eventuele zwangerschap. Progesteron bereidt een eventuele zwangerschap voor. Blijft een zwangerschap uit dan daalt de hoeveelheid progesteron weer met uiteindelijk een menstruale bloeding als gevolg. Door gebruik van (de progesteron in) de pil daalt de kans op onder andere een ijzertekort door bloedingen [2,3,4].

Plannen van menstruatie

Als ik een artikel schrijf naar aanleiding van een onderzoek is dit onderzoek vaak net bekend en dient het nog gepubliceerd te worden. Het onderzoek uit Texas is  echter al een aantal jaren oud en heeft al de nodige aandacht gekregen. Eén website concludeerde met het advies aan dames[4] :

…de pil links laten liggen voorafgaand aan een bodybuildingwedstrijd.

Die stelling slaat nergens op om diverse redenen waaruit blijkt dat de schrijver echt niets weet van bodybuilding. Je gaat namelijk niet “even trainen” voor een bodybuildwedstrijd. Dit is een proces dat minstens maanden, of nog waarschijnlijker, jaren duurt. Er kan natuurlijk sprake zijn van wedstrijdvoorbereiding in de laatste maanden. Dan ben je echter juist bezig met cutten, lichaamsvet verbranden. Als je dan al af zou willen zien van de pil voor bijvoorbeeld een wedstrijd in december, dan zou het logischer zijn om bijvoorbeeld de maanden tot (en met) oktober de pil niet te gebruiken omdat je nog in je “bulkfase” zit.

Natuurlijk probeer je dan in die laatste maanden ook zoveel mogelijk spiermassa te behouden en ja, er is een kans dat dat behoud van spiermassa moeilijker is als je aan de pil bent (om dezelfde redenen als in het onderzoek uit Texas). Het gebruik van de pil heeft dan echter ook een groot voordeel: Wat als je anders ongesteld bent op de dag van de wedstrijd? Ik hoef geen vrouw te zijn om te begrijpen dat het waarschijnlijk niet prettig is om te staan flexen op het podium in je bikini. Daar kan denk ik geen enkele reclame voor maandverband met actieve vrouwen iets aan veranderen.

De mogelijkheid die de pil geeft om de menstruatie te plannen, kan ook sportief gezien heel wat waard zijn.

Conclusie

Ik heb me hier beperkt tot de invloed van de pil op spiermassa. De pil heeft echter veel meer effecten op de algemene gezondheid. Denk bijvoorbeeld aan de invloed op botsterkte waarover meerdere onderzoeken elkaar overigens tegenspreken. Ik ga er vanuit dat je je als vrouw hierin al verdiept hebt. Dat zal voor de meesten niet gelden voor de invloed op spiermassa.

Hiermee probeer ik dus ook niet te stellen dat je van de pil af moet. Er zijn altijd meerdere afwegingen voor en tegen, dit is er slechts één van als je spiermassa belangrijk vindt. In een artikel uit de serie: “Sex, bier, wiet en spieren” concludeerde ik dat de voordelen van onthouding door de man voor testosteron-niveau’s het voor mij niet waard zijn. Een week of langer geen seks hebben om testosteron-niveau’s te laten stijgen, leverde bovendien onduidelijke resultaten op.  Dit maakte het dan ook een makkelijke keuze.

Nu moet ik wel zeggen dat het hier getoonde verschil van 60% spiermassa wel erg groot is. Sommige dingen wil je misschien ook eigenlijk helemaal niet weten.

Referenties

1. Chang Woock Lee, Mark A. Newman and Steven E. Riechman. Oral Contraceptive Use Impairs Muscle Gains in Young Women. FASEB J.April 2009 23 (Meeting Abstract Supplement) 955.25
2. Kim Bennell, Susan White, Kay Crossley. The oral contraceptive pill: a revolution for sportswomen?Br J Sports Med 1999;33:231–238.
3. Harvey LJ, Armah CN, Dainty JR, Foxall RJ, John Lewis D, Langford NJ,Fairweather-Tait SJ. Impact of menstrual blood loss and diet on iron deficiency among women in the UK. Br J Nutr. 2005 Oct;94(4):557-64. PubMed PMID: 16197581.
4. Barr F, Brabin L, Agbaje S, Buseri F, Ikimalo J, Briggs N. Reducing iron deficiency anaemia due to heavy menstrual blood loss in Nigerian rural adolescents. Public Health Nutr. 1998 Dec;1(4):249-57. PubMed PMID: 10933425.
5. npowetenschap.nl/nieuws/artikelen/2009/april/De-pil-slecht-voor-spiermassa.html