Gezonde voeding

Wat is in de basis gezonde voeding?

Er wordt online en in het algemeen veel gesproken over gezonde voeding en wat voor voedingsmiddelen kunnen bijdragen aan een gezonde levensstijl. Er zijn natuurlijk veel hypes die elkaar in hoog tempo opvolgen en dat maakt het voor veel mensen een uitdaging om te bepalen welke voeding het beste is voor je.

Wanneer we spreken over gezonde voeding dan bedoelen we dat er bewust een keuze wordt gemaakt uit het grote aanbod voedingsmiddelen. Voeding speelt een grote rol bij het leveren van energie, bouwstoffen en regulerende stoffen. Deze noemen we gezamenlijk de voedingstoffen of de nutrienten. Hierin kunnen we nog onderscheid maken in de macronutrienten en micronutrienten. De macronutrienten zijn de koolhydraten, eiwitten en vetten. De micronutrienten zijn een verzamelterm voor de vitaminen, mineralen, voedingsvezels en spoorelementen. Het onderscheid maken we op basis van de hoeveelheid waarin deze stoffen voorkomen in onze dagelijkse voeding.

Indien je actief sport kan er een verhoogde energiebehoefte zijn. Omdat je dagelijkse activiteit en jouw dagelijkse voedinginname de caloriebalans bepalen en dus bepalen of je aankomt of afvalt kan er een grotere behoefte aan energie zijn. Specifieke bevolkingsgroepen kunnen ook behoefte hebben aan een hogere inname van vitamine D en vitamine C.

Uiteraard hebben veel mensen ook nog een uitgesproken mening over diverse soorten voedingsmiddelen en is er van oudsher natuurlijk al het een en ander meegegeven over wat gezond is en wat niet. Vaak zijn dit subjectieve meningen die niet wetenschappelijk onderbouwd zijn, wat er weer toe leidt dat het geheel alleen nog maar verwarrender maakt. In dit channel willen we antwoord geven en een aantal richtlijnen geven die je kunt aanwenden om een verantwoorde voedingspatroon samen te stellen.

Wanneer is voeding gezond?

Voorop gesteld is het onmogelijk om te bepalen wat gezonde voeding is zonder dat je weet wat iemand zijn of haar individuele voedingbehoefte is. Je kunt een voedingsmiddel namelijk niet bestempelen als goed of fout. Het is niet gelijk zo dat wanneer je een bord patat naar binnen werkt dat het gelijk slecht voor je is en andersom helpen een paar ijsbergsla op je bord ook niet om een gezonde maaltijd te maken.

Naast het feit dat je te maken hebt met individuele voedingsbehoeftes in de vorm van totale calorieen en de individuele behoefte aan eiwitten, vetten en koolhydraten, kun je als individu ook nog eens allergisch zijn voor bepaalde voedingsmiddelen, zoals bijvoorbeeld pinda’s. Dit maakt het daarom niet eenvoudig om te bepalen wat nu gezonde voedingsmiddelen en ongezonde voedingsmiddelen zijn.

Onvolwaardige voeding

Indien je voeding wilt categoriseren, dan kun je beter kijken of een voedingsmiddel bewerkt of onbewerkt is. Indien een voedingsmiddel bewerkt is dan is dat vaak een minder goede keuze omdat het voornamelijk bestaat uit lege calorieen, veel suikers en zoetstoffen en allerlei andere middelen zoals e-nummers. Bewerkte voeding wordt daarom ook wel onvolwaardige voeding genoemd.

Begin bij de basis

De afgelopen jaren zijn er veel wetenschappelijke onderzoeken gepubliceerd over voeding en gezondheid. Diverse wetenschappers verschillen op deze vlakken ook nog eens van mening wat de verwarring onder consumenten compleet maakt.

Indien we toch een richtlijn zouden willen aanhouden over wat nu gezonde voeding zou kunnen zijn dan kunnen we beter kijken naar de overeenkomsten waar de wetenschappers en onderzoeken unaniem over eens zijn. Wil je in de basis verantwoord eten dan kun je het beste:

Natuurlijke onbewerkte producten eten in de oorspronkelijke vorm
Veel groenten, knollen en andere groene groenten eten
Fruit consumeren
Noten, pitten en zaden eten waar gezonden natuurlijke vetten in zitten
Voldoende eiwitten binnen krijgen. Je kunt hier nog de afweging maken tussen dierlijke eiwitten en plantaardige eiwitten.
Voldoende water drinken
Dagelijks te bewegen en te sporten

Wat is de gezonde hoeveelheid voeding?

Veel mensen vergeten dat ze niet dik worden en aankomen in gewicht vanwege gezonde of ongezonde voedingsmiddelen maar omdat ze meer calorieen tot zich nemen dan dat ze nodig hebben. Deze positieve overschot op de energiebalans is een vorm van overeten waardoor je als persoon aankomt in gewicht. Dit heeft voornamelijk te maken met jouw eigen caloriebehoefte, dus de energie die jouw lichaam in rust nodig heeft, samen met alle activiteiten zoals sport, werk en andere vormen van beweging. Indien je meer calorieen binnen krijgt dan dat je verbrandt dan zul je aankomen in gewicht. Krijg je minder calorieen binnen of heb je gewoon meer calorieen verbrand, dan val je af. Dit laatste noemen we een negatieve energiebalans.

Conclusie?

Gezonde voeding is een vrij breed en individueel te interpreteren begrip. De voedingsbehoefte verschilt enorm per persoon en daarom kan men geen voedinsmiddelen als goed of slecht bestempelen zonder de hele context erachter te begrijpen.

Naast de individuele afwijkingen kunnen er ook nog allergieen zijn zoals bijvoorbeeld met pinda’s, maar kunnen er ook persoonlijke overtuigingen zijn waardoor men bijvoorbeeld geen vlees of andere dierlijke producten wil eten.

Indien je een richtlijn wilt aanhouden, kun je het beste naar de onbewerkte voedingsmiddelen grijpen waar je de keuze laat bepalen door de groene groenten en fruit, aangevuld met noten, pitten, zaden en voldoende eiwitten. Vergeet daarbij niet dat water een belangrijke rol speelt en dat je naast inname van calorieen ook calorieen moet verbranden door te bewegen en te sporten. Een keertje slechte voeding tot je nemen is geen ramp zolang het maar geen structurele vormen aan neemt.

In dit channel behandelen we bovenstaande, samen met het belang van voldoende water, het effect van cafeine en alcohol op de sportieve prestaties en behandelen we ook de omstreden onderwerpen melk, superfood en de noodzaak van wel of geen sportvoeding.

Lijst met gezonde voeding

Omdat we voedingsmiddelen niet zonder de hele context te kennen kunnen bestempelen als ok of niet-ok, willen we je wel een aantal voedingsmiddelen aanreiken waarmee je in ieder geval bewustere keuzes kunt maken. Zo spraken we al over onbewerkte voedingsmiddelen versus bewerkte voedingsmiddelen. Hieronder tref je een lijst aan met onbewerkte voedingsmiddelen die bij kunnen dragen aan jouw gezondere levensstijl.

Groenten

Spinazie
Paprika
Bonen
Erwten
Rode bieten
Wortels
Broccoli

Fruit

Zwarte bessen
Bananen
Aardbeien
Kiwi’s
Sinaasappels
Appel

Noten

Walnoten
Hazelnoten
Pecan noten

Peulvruchten

Sojabonen
Zwarte bonen
Kikkererwten

Lijst met ongezonde voeding

Naast de lijst met gezonde voedingsmiddelen willen we je ook een lijst aanreiken met minder verantwoorde keuzes. Nogmaals, het is niet per definitie zo dat wanneer je deze voedingsmiddelen eet dat je volledig ongezond bezig bent. Alles in mate en in relatie tot het groter geheel.

Gefrituurde producten
Frisdranken met suikers
Vruchtensappen met toegevoegde suikers
Chips met veel zout en vet
Vette kaas
Croissants
Alcohol
Sauzen
Energierepen