Vetweefsel heeft een paar beschermende effecten die in onze huidige maatschappij behoorlijk lastig kunnen zijn. Hier een paar handige vet-feitjes.
Een paar leuke weetjes over vetcellen. Verwijzingen naar onderzoeken die leuke gesprekstof kunnen zijn op verjaardagfeestjes. Precies op dat moment dat iemand z’n tweede taartpunt naar de de mond brengt, klaar om aan te vallen.
“Wist je dat…..”
Vetweefsel vergaat niet
Vetcellen zijn hardnekkig. In grootte zijn ze zeer flexibel, maar in aantal lijken ze slechts één kant op te kijken: omhoog.
Jaarlijks sterft ongeveer 10% van je vetcellen af. Nog niet juichen: ze worden vervangen door nieuwe vetcellen.
Onderzoekers van het Karolinska Institute in Zweden maten eerst de hoeveelheid vetcellen na chirurgie gericht op gewichtsverlies [1]. Twee jaar na de ingreep waren de deelnemers gemiddeld veel dunner dan voor de ingreep. De hoeveelheid vetcellen bleek echter gelijk te zijn als voor de ingreep. Toen gebruiken ze C14 koolstofdatering om te achterhalen hoeveel van deze vetcellen nieuw waren. Dit bleek 10% te zijn, waarna ze concludeerden dat ditzelfde percentage moet zijn gestorven. Het aantal vetcellen zou na je jeugd dan ook stabiel blijven.
Approximately 10% of fat cells are renewed annually at all adult ages and levels of body mass index. Neither adipocyte death nor generation rate is altered in early onset obesity, suggesting a tight regulation of fat cell number in this condition during adulthood.
K.L. Spalding, Karolinska Institute
Twee jaar later echter bleek dit toch iets anders te liggen. Toen onderzoekers keken naar het verschil in de vetcellen in de buik én de benen. In het eerdere onderzoek was alleen naar het aantal vetcellen in de buikregio gekeken. Dit aantal bleek ook in het onderzoek van 2010 gelijk te blijven. Het aantal vetcellen in de benen was echter was wel toegenomen [2]. Vetcellen in de buik zouden (bij een calorie-overschot) vooral toenemen in grootte terwijl vetcellen in het onderlichaam meer toe zouden nemen door in aantal te groeien.
Average abdominal s.c. adipocyte size increased by 0.16 ± 0.06 μg lipid per cell and correlated with relative upper-body fat gain (r = 0.74, P < 0.0001). However, lower-body fat responded to overfeeding by fat-cell hyperplasia, with adipocyte number increasing by 2.6 ± 0.9 × 10(9) cells (P < 0.01). We found no depot-differences in preadipocyte replication or apoptosis that would explain lower-body adipocyte hyperplasia and abdominal s.c. adipocyte hypertrophy.
Y.D. Tchoukalova, Mayo Clinic
Afstervende vetcellen worden dus vervangen waardoor het lichaam er sterk voor lijkt te zorgen dat het aantal vetcellen niet afneemt. Tegelijkertijd echter kan het aantal, lokaal, dus wel toenemen onder een calorie-overschot. De belangrijkste boodschap hier is dat je dus niet afkomt van vetcellen. Fijn he.
Vet zuigt
Een maagomleiding is vaak een uiterst redmiddel om mensen te laten afvallen doordat er minder gegeten kan worden. Zelfs na groot gewichtsverlies na een maagomleiding blijkt het aantal vetcellen echter gelijk te blijven [3]. Ze worden slechts kleiner.
Met liposuctie ga je directer te werk verwijder je overtollig vet zelf in plaats van het lichaam dit te laten verbranden. Je zuigt het gewoon weg op de plekken waar je het niet wilt hebben. “Wat nou minder eten?” Nogal populair dus. Een jaar na de ingreep blijkt in de meeste gevallen echter het gewicht terug te zijn [4]. Extra vervelend hierbij is dat het nieuwe vet zelf een andere locatie leuker vindt. In onderzoek uit 2011 bleek vet dat bij de heupen en onderbuik van vrouwen werd weggezogen uiteindelijk bij de bovenbuik, achterkant armen en schouders terecht kwam [5]. Onduidelijk daarbij was of het aantal vetcellen weer was hersteld of dat de resterende vetcellen groter waren geworden.
Vetweefsel doet meer eten
Het is nog een hypothese, maar vetcellen zouden mogelijk zelf de oorzaak kunnen zijn dat je meer gaat eten nadat je veel bent afgevallen [6]. De kleiner geworden vetcellen zouden signalen afgeven die de eetlust verhogen
We present the hypothesis whereby the long-term signals reflecting stored energy and short-term signals reflecting nutrient availability are derived from the cellularity characteristics of adipose tissues. These signals are received and integrated in the hypothalamus and hindbrain and an energy gap between appetite and metabolic requirements emerges and promotes a positive energy imbalance and weight regain
P.S. MacLean, University of Colorado
Voorkomen is beter dan genezen
Een aantal jaar geleden schreef ik al over gewichtstoename in de jeugd, wanneer het aantal vetcellen nog toeneemt (niet alleen in het onderlichaam). In “Jong gegeten, oud diëten” ga ik uitgebreid in op de vetcellen in de jeugd.
Belangrijkste boodschap ook in dat artikel is dat voorkomen beter is dan genezen.
Referenties
- Spalding KL, Arner E, Westermark PO, Bernard S, Buchholz BA, Bergmann O, Blomqvist L, Hoffstedt J, Näslund E, Britton T, Concha H, Hassan M, Rydén M, Frisén J, Arner P. Dynamics of fat cell turnover in humans. Nature. 2008 Jun 5;453(7196):783-7. doi: 10.1038/nature06902. PubMed PMID: 18454136.
- Tchoukalova YD, Votruba SB, Tchkonia T, Giorgadze N, Kirkland JL, Jensen MD. Regional differences in cellular mechanisms of adipose tissue gain with overfeeding. Proceedings of the National Academy of Sciences of the United States of America. 2010;107(42):18226-18231. doi:10.1073/pnas.1005259107.
- Hoffstedt J, Andersson DP, Eriksson Hogling D, Theorell J, Näslund E, Thorell A, Ehrlund A, Rydén M, Arner P. Long-term Protective Changes in Adipose Tissue After Gastric Bypass. Diabetes Care. 2017 Jan;40(1):77-84. doi: 10.2337/dc16-1072. PubMed PMID: 27852664.
- Seretis K, Goulis DG, Koliakos G, Demiri E. Short- and Long-Term Effects of Abdominal Lipectomy on Weight and Fat Mass in Females: a Systematic Review. Obes Surg. 2015 Oct;25(10):1950-8. doi: 10.1007/s11695-015-1797-1. Review. PubMed PMID: 26210190.
- Hernandez TL, Kittelson JM, Law CK, Ketch LL, Stob NR, Lindstrom RC, Scherzinger A, Stamm ER, Eckel RH. Fat redistribution following suction lipectomy: defense of body fat and patterns of restoration. Obesity (Silver Spring). 2011 Jul;19(7):1388-95. doi: 10.1038/oby.2011.64. PubMed PMID: 21475140
- MacLean PS, Higgins JA, Giles ED, Sherk VD, Jackman MR. The role for adipose tissue in weight regain after weight loss. Obes Rev. 2015 Feb;16 Suppl 1:45-54. doi: 10.1111/obr.12255. Review. PubMed PMID: 25614203; PubMed Central PMCID: PMC4371661.
