Onderzoek: “Cryotherapie werkt niet”

“Kou therapie? Misschien kan je beter je geld besparen” Aldus de New York Times gisteren over cryotherapie.

Cryotherapy

Cryotherapy of kou therapie is al eeuwen oud en wordt in verschillende culturen op verschillende manieren toegepast. Tegenwoordig is het vooral populair onder professionele atleten die denken hun prestaties te kunnen verbeteren en/of sneller te herstellen van blessures.

American Football spelers zie je vaak na een training in een ijsbad duiken. Ik vind het altijd iets onnatuurlijks hebben als ik een groep grote zwarte mannen samen in een ijsbad zie gaan. Nee, niet homofoob bedoeld: ik wijt mijn aversie voor kou simpelweg aan mijn Afrikaanse roots. Naast de ijsbaden zien we echter het gebruik van cryotherapie pods toenemen. Een kleine ruimte waarin je staat en waarin de temperatuur tot ver onder nul wordt gebracht. Talloze bekende atleten maken er gebruik van, van coureurs als Webber tot basketballers als Lebron James.

Aaron E. Carroll van de New York Times haalde in zijn artikel van gisteren diverse onderzoeken aan waaruit blijkt dat er maar weinig bewijs is voor de gezondheidsclaims die over cryotherapie gedaan worden [1].

“Geen effect op spierpijn”

Zoals de review uit 2015 waarin meerdere onderzoeken naar de effecten van cryotherapie op spierpijn, vermoeidheid en algemeen gevoel van welzijn werden vergeleken [2]. Op het gebied van spierpijn werd er geen positief effect gevonden met uitzonderingen van onderzoeken waarin het bewijs of de opzet van het onderzoek zelf niet sterk waren. In één van de bekeken onderzoeken ervoeren de proefpersonen minder vermoeidheid, maar geen verschil in welzijn, terwijl dit in een ander onderzoek precies omgekeerd was. Uiteindelijk concludeerden de onderzoekers dat de huidige onderzoeken onvoldoende bewijs vormen voor de claims over cryotherapie.

“Geen effect op reuma en multiple sclerosis”

Studies die kijken naar het effect op mensen met bepaalde ziektebeelden zoals reuma en m.s. leverden nog minder bewijs voor de effectiviteit [3,4,5] . Het getoonde effect is klein, wat ook geldt voor de grootte van de onderzoeken zelf die bovendien van korte duur waren. Volgens Carroll zou ‘publication bias’ zwaar meewegen hier. De wens om gepubliceerd te worden zou ervoor zorgen dat de onderzoekers de resultaten te rooskleurig zagen.

“Geen effect op (sprong)kracht en uithoudingsvermogen”

Interessanter voor een fitness blog is het vergelijkende onderzoek uit 2013 naar de effecten op prestaties van atleten [6]. Er bleek geen significant effect te zijn op kracht, uithoudingsvermogen en sprongkracht. Uit hun vergelijking zou wel blijken dat sprintsnelheid toenam, maar dat kwam door een onderzoek met uitschietende resultaten.

Cryotherapie en blessures

Is het dan nergens goed voor? Ik heb er altijd rekening mee gehouden dat het een positief effect kan hebben op blessures die gepaard gaan met een ontsteking. In een artikel over aanhechtingsproblemen uit 2010 (herplaatst op Fitsociety in 2011) noem ik het R.I.C.E. principe tegen ontstekingen. R.I.C.E. staat voor Rest, Ice, Compression & Elevation. Als dit principe lokaal werkt met een koud compres, waarom dat niet via whole body cryotherapie waarbij het hele lichaam gekoeld wordt? In theorie zou dit ontstekingen kunnen voorkomen waarvan je nog niet eens op de hoogte bent.

Carroll wijst echter op een systemic review uit 2012 waaruit blijkt dat dit principe niet werd aangetoond. Een systemic review die nota bene werd uitgevoerd door onderzoekers van het AMC waar ik op dat moment werkzaam was [7]. Zij vergeleken 24 onderzoeken naar het effect van R.I.C.E op het herstel van een verzwikte enkel. Niet alleen zagen ze geen effect voor R.I.C.E. in het algemeen. Ook wanneer koelen werd vervangen door verhitten of niets doen, had dit geen effect.

“Schaadt het niet…”

Zelf had ik altijd het idee baat te hebben bij een ijscompres. Bijvoorbeeld bij een peesontsteking van de knie bij basketbal en de biceps-aanhechting bij krachttraining. Carroll raadt dit ook niet af, het is goedkoop en veilig. Cryotherapie voor het hele lichaam echter is duurder en vereist toezicht.

Bij Freezelab in Amsterdam betaal je bijvoorbeeld 28 euro om 3 minuten door te mogen brengen in een temperatuur van -110 graden.

Dat het onder toezicht dient te gebeuren is iets waar de 24 Chelsea uit Nevada achterkwam. Ze werkte voor een spa die cryotherapie aanbiedt en besloot zelf na werk nog even te chillen met een cryo-sessie. Ze werd de volgende ochtend aangetroffen door een collega, doodgevroren[8].

Dus: Koelen of niet?

Zoals gezegd, is het weerstaan van kou niet bepaald iets waarin ik mijn mannelijkheid wil tonen. Maar dat ben ik.

Ben je een topatleet en wil je alle mogelijkheden benutten om te presteren dan lijkt het in ieder geval geen kwaad te kunnen om gebruik te maken van cryotherapie.  Zelfs al zou het maar iets schelen, dan is dat mogelijk de kosten waard. Als particulier die afkomt op mooie, niet onderbouwde gezondheidsclaims, kun je je echter afvragen of je niet liever een half uur in een sauna was gaan zitten.

Referenties

1. nytimes.com/2017/01/02/upshot/cold-therapy-maybe-better-save-your-money
2. Costello JT, Baker PRA, Minett GM, Bieuzen F, Stewart IB, Bleakley C. Whole-body cryotherapy (extreme cold air exposure) for preventing and treating muscle soreness after exercise in adults. Cochrane Database of Systematic Reviews 2015, Issue 9. Art. No.: CD010789. DOI: 10.1002/14651858.CD010789.pub2.
3. Miller E, Kostka J, Włodarczyk T, Dugué B. Whole-body cryostimulation (cryotherapy) provides benefits for fatigue and functional status in multiple sclerosis patients. A case-control study. Acta Neurol Scand. 2016 Dec;134(6):420-426. doi: 10.1111/ane.12557. PubMed PMID: 26778452.
4. Gizińska M, Rutkowski R, Romanowski W, Lewandowski J, Straburzyńska-Lupa A. Effects of Whole-Body Cryotherapy in Comparison with Other Physical Modalities Used with Kinesitherapy in Rheumatoid Arthritis. BioMed Research International. 2015;2015:409174. doi:10.1155/2015/409174.
5. Happe S, Evers S, Thiedemann C, Bunten S, Siegert R. Whole body and localcryotherapy in restless legs syndrome: A randomized, single-blind, controlled parallel group pilot study. J Neurol Sci. 2016 Nov 15;370:7-12. doi:10.1016/j.jns.2016.09.006. PubMed PMID: 27772790.
6. Poppendieck W, Faude O, Wegmann M, Meyer T. Cooling and performance recovery of trained athletes: a meta-analytical review. Int J Sports Physiol Perform. 2013 May;8(3):227-42. Review. PubMed PMID: 23434565.
7. Van den Bekerom MP., Struijs PA., Blankevoort L, Welling L, van Dijk CN, Kerkhoffs GMM. What Is the Evidence for Rest, Ice, Compression, and Elevation Therapy in the Treatment of Ankle Sprains in Adults? Journal of Athletic Training. 2012;47(4):435-443.
8. nytimes.com/2015/10/27/us/death-of-woman-in-tank-at-a-nevada-cryotherapy-center-raises-questions-about-safety.html?hp&action=click&pgtype=Homepage&module=mini-moth&region=top-stories-below&WT.nav=top-stories-below