Spaanse onderzoekers hebben een positief verband gevonden tussen het drinken van koffie en een lagere kans op overlijden.
Langer leven met koffie
Ik zal niet meteen vuurwerk afsteken, maar vrolijk word ik als cafeïne fan wel van dit soort berichten. Vooral als je ze in één jaar drie keer hoort.
Onderzoekers van de universiteit van Navarra maakten gebruik van de data van een Spaanse cohort studie waaraan meer dan 22.500 afgestudeerde mensen deelnamen (SUN project). Voor het ‘koffie-onderzoek’ werden hieruit bijna 20.000 deelnemers geselecteerd van gemiddeld 37 jaar. Deze deelnemers werden vervolgens 10 jaar lang gevolgd. Het dieet was bij aanvang vastgelegd in enquêtes. De onderzoekers keken vervolgens in hoeverre het koffie-gebruik bij aanvang van het onderzoek de kans op overlijden beïnvloedde.
In die 10 jaar tijd kwamen 227 van de deelnemers te overlijden. Deelnemers die minstens vier kopjes koffie per dag dronken, hadden een 64 procent lagere kans op overlijden (door welke oorzaak dan ook) dan mensen die helemaal geen koffie dronken. Voor iedere extra 2 kopjes per dag nam de kans op overlijden af met 22 procent.
De onderzoekers keken ook of geslacht leeftijd en het wel of niet volgen van het zogenaamde mediterrane dieet van invloed was op het verband tussen koffiegebruik bij aanvang en de kans op overlijden. Dit verband leek onder andere afhankelijk van leeftijd. In mensen ouder dan 45 jaar bleek de kans op overlijden met 30% te dalen voor iedere 2 kopjes koffie per dag extra. In jongere deelnemers was er echter geen significant verschil. Heel gek lijkt dat laatste mij niet. Invloeden van dieet op gezondheid hebben vaak een opbouwend effect over verloop van tijd. In dit onderzoek zijn alle doodsoorzaken meegenomen. Je kunt je bij jongere mensen voorstellen dat er sprake is van meer bijzondere oorzaken van overlijden. De invloed van dieet in het algemeen en specifiek koffie zal dan kleiner zijn.
In the SUN project we found an inverse association between drinking coffee and the risk of all-cause mortality, particularly in people aged 45 years and above. This may be due to a stronger protective association among older participants.
Our findings suggest that drinking four cups of coffee each day can be part of a healthy diet in healthy people.
– Dr Navarro, Hospital de Navarra, Pamplona, Spain
Jaar van koffie onderzoek
Het is niet het eerste onderzoek naar koffie-inname en de levensverwachting. Dit jaar zijn dezelfde bevindingen gedaan in twee andere cohort studies.
Amerikaanse onderzoekers waren vooral benieuwd naar de effecten van koffie gebruik in niet-witte bevolkingen [2]. Ze maakten hiervoor gebruik van data uit de MEC (Multiethnic Cohort) studie. Hieruit selecteerden ze de gegevens van 185 855 zwarte Amerikanen, Hawaiianen, Japans-Amerikanen, latino’s en blanken in de leeftijd 45 tot 74 jaar. Een grote, diverse populatie dus.
In de follow up stierven 58 397 deelnemers over een totaal van ruim 3 miljoen gemeten mensjaren. Koffie consumptie werd in verband gebracht met een lagere kans op overlijden nadat werd gecorrigeerd voor risicofactoren zoals roken. Vergeleken met mensen die geen koffie dronken was de ratio voor de kans op overlijden bij 1 kop per dag 0,88. Bij 2 tot 3 koppen, maar ook bij meer dan vier koppen koffie per dag was deze ratio 0,82. Ook hier zien we dus de positieve invloed (of eigenijk het negatieve verband met overlijden) van koffie waarbij twee tot vier koppen koffie per dag een groter voordeel zou opleveren dan één kop koffie.Het lijkt een goed jaar voor koffie. Ook dit jaar werden de resultaten bekend gemaakt van een grote multinationale Europese studie naar het verband tussen koffie consumptie en de kans op overlijden [3]. Onderzoekers van diverse Europese instituten maakten gebruik van data uit de EPIC cohort studie.De gegevens van 521.330 mensen uit 10 Europese landen werd gebruikt in de studie. Tijdens de gemiddelde follow up van 16,4 jaar kwamen 41.693 van de geselecteerde mensen te overlijden. Vergeleken met mensen die geen koffie dronken, hadden de grootgebruikers van koffie een significant lagere kans op overlijden (ratio mannen 0,88, vrouwen 0,92).
Verband, oorzaak en gevolg
Ook hier moet echter weer eens benadrukt worden dat een verband niet automatisch betekent dat er hier sprake is van causaliteit. Het is mogelijk dat koffie niet de oorzaak is van deze lagere kans op overlijden. Bijvoorbeeld doordat de gewoonte om koffie te drinken gedeeld wordt door mensen die ook andere gewoonten delen die de daadwerkelijke oorzaak zijn. Stel bijvoorbeeld dat koffie drinkers om welke reden dan ook minder blijken te roken dan niet koffie drinkers (wat in praktijk niet voor de hand ligt).
Hoewel onderzoekers in dit soort onderzoeken proberen te corrigeren voor dit soort bekende risicofactoren valt niet uit te sluiten dat koffie wel in verband staat met een lagere kans op overlijden maar niet de oorzaak is.
Ook is het belangrijk op te merken dat het koffiegebruik maar één keer is vastgesteld in de onderzoeken en dus mogelijk veranderd is gedurende de follow up.
Wel kunnen we in ieder geval stellen dat er geen aanleiding is om aan te nemen dat koffie drinken een ongezonde gewoonte is. Koffie bevordert je levensverwachting of koffie drinkers blijken er gezondere gewoonten op na te houden. Dat klinkt beide prima als koffiedrinker. Nadat we al uitgebreid zijn ingegaan op de positieve effecten van koffie voor fitness fans lijkt alleen de tandarts nog te kunnen klagen over die zwarte godendrank.
Referenties
- escardio.org/The-ESC/Press-Office/Press-releases/higher-coffee-consumption-associated-with-lower-risk-of-death
- Park SY, Freedman ND, Haiman CA, et al. Association of coffee consumption with total and cause-specific mortality among nonwhite populations [published online July 11, 2017]. Ann Intern Med. doi:10.7326/M16-2472. http://annals.org/aim/article/2643433/association-coffee-consumption-total-cause-specific-mortality-among-nonwhite-populations
- Gunter MJ, Murphy N, Cross AJ, et al. Coffee drinking and mortality in 10 European countries: a multinational cohort study [published online July 11, 2017]. Ann Intern Med. doi:10.7326/M16-2945. http://annals.org/aim/article/2643435/coffee-drinking-mortality-10-european-countries-multinational-cohort-study
