Subacromial pain syndrome, een verzameling van veelvoorkomende schouderklachten, wordt vaak tegengegaan door een operatie. Uit nieuw onderzoek blijkt dat deze operatie niet meer doet dan een placebo.
Subacromial pain syndrome (SAPS)
Subacromial pain syndrome, vroeger ook wel shoulder impingement genoemd, is een verzameling van schouderklachten die ontstaan in dezelfde ruimte in het schoudergewricht. Het acromion wordt ook wel het ‘schouderdak’ genoemd. Onder het acromion (‘subacromial’), tussen het sleutelbeen en de kop van de bovenarm, bevindt zich een ruimte waarin vaak klachten ontstaan.
In deze ruimte vinden we een slijmbeurs, aanhechtingen van spieren (rotatoren manchet en lange kop biceps) en kraakbeen. Wanneer hier frictie ontstaat dan kunnen irritatie, beschadigde pezen en ontsteking volgen in één of meerdere van deze. De bekende schouderklachten van bijvoorbeeld schilders. Deze worden vaak veroorzaakt doordat deze ruimte nog kleiner wordt gemaakt wanneer de armen boven schouderniveau worden geplaatst.
In een apart artikel over deze schouderklachten ga ik hier uitgebreid op in. Daarin noem ik ook testjes om er mogelijk achter te kunnen komen wat de oorzaak is van de klachten. Hoewel het artikel alweer 5 jaar oud is, komen er nog steeds de nodige vragen over binnen van mensen met schouderklachten. Dat is een aanwijzing voor hoe vaak deze klachten voorkomen. Recent ging ik dan ook wat uitgebreider in op het effect van een corticosteroïden injectie bij schouderklachten.
Operatie voor schouderklachten.
In dit artikel ga ik in op recent onderzoek naar één van de mogelijke behandelingen ter verlichting van de klachten door SAPS. Door een (kijk)operatie kunnen chirurgen deze subacromiale ruimte vergroten (‘subacramiale decompressie van de schouder’) [1] . Hierdoor kan minder wrijving, irritatie en ontsteking ontstaan in de genoemde aanhechtingen, slijmbeurs en kraakbeen.
Dat is tenminste het idee.
Een panel van 20 experts heeft recent echter geconcludeerd dat deze ingreep ineffectief is en teveel kans biedt op nadelige bijwerkingen [2]
Clinicians should not offer patients subacromial decompression surgery unprompted, and clinicians, public healthcare providers, and others should make efforts to educate the public regarding the ineffectiveness of surgery
Ze kwamen tot dit oordeel op basis van een review van meerdere onderzoeken, waaronder een grote Britse studie uit 2017 [3].
“Voordelen schouderoperatie zitten in het hoofd van de patiënt”
In het onderzoek uit 2017 werd een trial gedaan met drie groepen patiënten. De patiënten kwamen uit 32 Britse ziekenhuizen met 51 betrokken chirurgen. De 313 patiënten hadden minstens 3 maanden subacromiale klachten. Er was al vastgesteld dat de pezen van de rotatorenmanchet intact waren. Ze hadden allen al een niet-operatieve behandeling gehad. Naast bijvoorbeeld fysiotherapie hadden ze ook al minstens één steroïde injectie gekregen.
De onderzoekers verdeelden de patiënten in drie behandelgroepen:
- Kijkoperatie met uitvoering van subacromiale decompressie.
- Alleen kijkoperatie (als placebo).
- Geen behandeling, alleen een beoordeling door een schouderspecialist.
De patiënten in de twee groepen die geopereerd werden, kregen niet te horen of dit alleen de kijkoperatie of ook een ingreep was. De patiënten werden na 6 maanden en een jaar opgezocht.
Na 6 maanden was er geen verschil in zelf-gerapporteerde pijnklachten in beide groepen die geopereerd waren. Beide toonden een iets beter effect op de pijnklachten dan de groep die geen behandeling had gekregen. Dit verschil was echter zo klein dat het klinisch gezien niet van belang was. Gezien er geen verschil was tussen beide operatie-groepen, houden de onderzoekers rekening met een placebo effect.
Nieuwe Britse richtlijnen schouderoperatie
Onder andere op basis van dit onderzoek uit 2017 heeft het British Medical Journal nu nieuwe richtlijnen voorgesteld. Hierin adviseren ze sterk tegen de operatieve ingreep.The panel concluded that almost all informed patients would choose to avoid surgery because there is no benefit but there are harms and it is burdensomeHelaas kunnen ze geen duidelijk advies geven in alternatieven. Dat is ook niet heel vreemd. In het recente artikel over de corticosteroïden vergelijk ik een dergelijke injectie met fysiotherapie en manuele therapie voor deze schouderklachten. De conclusie was dat het onduidelijk is of een injectie op de langere termijn (6 maanden tot een jaar) meer succes biedt dan therapie of geen behandeling. Ook in het onderzoek uit 2017 zien we dat klanten beide behandelingen al geprobeerd hadden toen ze hun heil zochten in de operatie. De conclusie is dan ook behoorlijk lullig: Schouderklachten, specifiek subacromial pain syndrome, blijven een lastig probleem zonder een duidelijke winnaar als behandeling.
Bronnen
- mznl.be/sites/default/files/brochures/subacromiale_decompressie_van_de_schouder.pdf
- independent.co.uk/news/health/shoulder-impingement-surgery-rotator-cuff-bmj-guideline-doctor-a8766116.html
- thelancet.com/journals/lancet/article/PIIS0140-6736(17)32457-1/fulltext
